۱۷۵۰ واحد مسکونی برای متقاضیان مسکن مهر در جوانرود ساخته می شود
خبرگزاری فارس : فرماندار جوانرود ظهر امروز در نشست ستاد مسکن مهر این شهرستان گفت : 23 هکتار زمین برای اجرای این پروژه خریداری که در مرحله آماده سازی است وتاکنون 2500 نفر درقالب 8 تعاونی مسکن مهر پالایش شده که برای آنان 1750 واحد مسکونی ساخته می شود . مولاداد رشید ی افزود : در پروژه مسکن مهر 25 درصد کمتر برنامه کار شده است که علت آن معارضین زمین تعاونی مسکن مهر وساختار زمین آن به لحاظ بار پذیری ورانش زمین بوده است . وی اظهار امیدواری کرد : با تمهیدات صورت گرفته بتوان مشکلات پیش رو ی پروژه مسکن مهر این شهرستان را مرتفع کرد .
مدیرکل تعاون استان کرمانشاه نیز در این نشست گفت : از 121 هزار متقاضی مسکن مهر در استان کرمانشاه 89 هزار پالایش شده اند که 30 هزارنفر از این متقاضیان مبلغ یک میلیون تومان به حساب تعاونی مسکن مهر واریز کرده وپروژه آنان آماده ، درحال قرارداد یا اجرایی می باشد . جلیل کرم تهیه زمین وسهم آورده اعضا را از مهمترین مشکلات پروژه مسکن مهر در استان کرمانشاه عنوان واظهار امیدواری کرد با تصمیمات جدید وزارت مسکن وشهرسازی این مشکلات هم برطرف شود . وی با بیان اینکه بیش از 35 هزار واحد مسکن مهر در استان کرمانشاه در دست اجراست گفت : از این تعداد 20 هزار واحد به مرحله عملیاتی یعنی آماده سازی وساخت رسیده است
جوانڕۆ لە شارەکانی پارێزگای کرماشانی خۆرهه‌ڵاتی کوردستانه. شاری جوانرۆ که‌وتوه‌ته داوێنی چیای شاهۆ، ماکوان ، ساراوه‌ن و به‌نیگه‌ز. شاهۆ جوانیه‌کی بێ وێنه‌ی به‌خشیوه به شاری جوانرۆو.پێشتر له‌ناو شاری جوانرۆ رووبارێک ئه‌گوزه‌را، به‌ڵام به هۆی گه‌وره بوونی شار، ئیستا ئه‌و رووباره نه‌ماوه. که‌ش و هه‌وای له وه‌رزی زستان، سه‌رماو سۆڵه به‌ڵام له‌هاوین فێنک و خۆشه‌و شوێنی گه‌شتو سه‌یرانه. خه‌ڵکی جوانرۆ جافن و تیره گه‌وره‌کانی عێلی جاف سه‌ره‌تا له‌م ناوچه‌یه بوون. تیره به ناو بانگه‌کانی عێلی جاف که ئیستا له ناو جوانرۆ ده‌ژین بریتین له: باوه‌جانی،وه‌له‌د به‌یگی، کلاشی، ئیمامی، قوبادی، ئێناخی، تاوگۆزی و کۆکۆیی.
جوانرۆیه‌کان هه‌میشه له‌گه‌ڵ حوکومه‌تی ناوه‌ندی شاهه‌نشاهی ئیران ناکۆک بوون، بۆ نموونه له ئه‌نجامی کوشتنی حه‌مه سه‌عید سانی هه‌ورامی، فه‌رهاد میرزای مامی ناسره‌دین شای قاجار، فه‌رمانی به عه‌لی ئه‌کبه‌ر خانی شه‌ره‌فولمولک حاکمی جوانرۆ دا ئه‌شکه‌نجه‌و ئازاری جوانرۆیه‌کانی بدات. جوانرۆیه‌کان هێزێکی پێنج هه‌زار که‌سیان به فه‌رمانده‌یی حه‌بیبوڵا خانی باوه‌جانی، روسته‌م به‌یگی و وه‌ڵه‌د به‌یگی دروست کرد بۆ هێرش کردنه سه‌ر قه‌ڵای جوانرۆ که مه‌ڵبه‌ندی حوکمرانی بووه. له‌و هێرشه دا زیانو زه‌ره‌ری زۆر ئه‌گه‌یه‌نن به دارو ده‌سته‌ی عه‌لی ئه‌کبه‌ر شه‌رفولمولک که‌له شوێنێکیتره‌وه بۆ حوکمرانی جوانرۆ نێردرا بوون. له‌و جه‌نگه‌دا، کوڕو مامی شه‌ره‌فولمولک کوژران. له تۆڵه‌ی ئه‌و هێرشه، ناسره‌دین شای قاجار هێزێکی زۆر به‌پشتگیری فه‌رهاد میرزای مامی ده‌نێرێ بۆ جوانرۆ. گوندو باخو دارستانه‌کانی ناوچه‌ی جوانرۆ تۆپ باران ئه‌کا. خه‌ڵکی جوانرۆ و گونده‌کانی ده‌ورو به‌ری ئاواره‌ی شاره‌زوور ئه‌بن. بۆ ئه‌وه‌ی شۆرشی رزگاریخۆازی کورد به رێبه‌ری ژنراڵی هه‌میشه‌زیندوو، بارزانی نه‌مر، له هێزو ده‌سه‌ڵاتی پارچه‌کانی تری کوردستان که‌ڵک وه‌ر نه‌گرێ، له ساڵی 1334ی هه‌تاوی ( 1955 ی زایینی ) په‌یمانی به‌غدا له نێوان ئێران‌و تورکیا و ئێراق به‌سترا. یه‌کێ له بڕگه‌کانی ئه‌و په‌یمانه، به‌ستنی سنووره‌کانی ئه‌م سێ وڵاته بوو، بۆ ئه‌وه‌ی کوردی پارچه‌کانی تر نه‌چنه ناو بزوتنه‌وه‌ی رزگاری خوازی بارزانیه‌وه. هه‌ر له‌و ساڵه دا حکومه‌تی ئێران بۆ چه‌ک داماڵینی گشتی ناوچه‌ی جوانرۆ ،سوپای چواری باخته‌ری به سه‌رپه‌رشتی غوڵامحوسین خانی ئه‌رده‌ڵان نارده ناوچه‌ی جوانرۆ. به‌ڵام جوانرۆیه‌کان گوێیان نه‌دایه فه‌رمانه‌کانی حکومه‌ت و سنوریان به‌زاندو به چه‌که‌کانیانه‌وه په‌یوه‌ندیان گرت به شۆرشی رزگاری خوازی بارزانی. بارزانی نه‌مریش کۆسپو گرفتی ئاواره جوانرۆیه‌کانی چاره سه‌ر کرد و ژماره‌یه‌کی زۆر جوانرۆیی چوونه ریزی شۆرشی ئازادی خوازانه‌ی کورد. هه‌ر له‌وسالًه‌دا حه‌مه‌عه‌لی قازی زاده، ئه‌مین به‌یگی روسته‌می، عێزه‌ت به‌یگی عه‌نایه‌تی و موحه‌مه‌د به‌یگ وه‌کیلی جوانرۆ وه‌ک نوێنه‌رانی خه‌ڵکی ناوچه‌ی جوانرۆ وهه‌ورامان به‌دیداری بارزانی نه‌مر شاد بوونه‌وه و به‌لًێنی هه‌موو جۆره هاوکاری و یارمه‌تیه‌کیان دایه پێشه‌وا بارزانی. حۆسیـن به‌یگی وه‌کیل شۆرشگێری ئازای جوانرۆ پاش په‌یوه‌ندی به بزووتنه‌وه‌ی بارزانی له ساڵی 1963، ئازایه‌تی‌و نه‌ترسیه‌کی بێ وێنه‌ی له‌خۆ نیشاندا و له گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌کانی له شه‌ره پارتیزانیه‌کان تا نزیکه‌ی به‌غدا به‌شداری ئه‌کرد. جوانرۆیه‌کان له شۆرشی ئه‌یلوول شه‌هیدو برینداری زۆریان پێشکه‌ش کرد که نموونه‌یان شه‌هید حه‌مید موحه‌مه‌دی هونه‌رمه‌ندو ده‌نگخۆش بوو. له‌پاڵ شاری جوانرۆ ئوردوگایه‌ک هه‌یه، سه‌رده‌مێک ژماره‌یه‌کی زۆر له‌ئاواره‌کانی شاری هه‌ڵه‌بجه‌ی له خۆ گرتبوو. پاش راپه‌رینه‌که‌ی ساڵی 1991ی باشووری کوردستان و دروستبوونی هه‌رێمی کوردستان له‌لایان سه‌رکردایه‌تی کورده‌وه، ئاواره‌کانی باشووری کوردستان به‌گشتی و هه‌ڵه‌بجه‌یه‌کان به‌تایبه‌تی گه‌رانه‌وه بۆ زێدو شاری خۆیان. ئه‌م ئوردوگایه ئه‌گه‌ر چی ئیستا چۆڵه، به‌ڵام خانوه روخاوو شه‌قامه چۆلًه‌کانی پره له بیره‌وه‌ری و ئاواره‌یی و غوربه‌ت و ته‌نیایی. له‌پاڵی ئه‌م ئوردوگایه گۆرستانێک هه‌یه که تێیدا چه‌ند شه‌هیدی هه‌ڵه‌بجه‌یی بۆ هه‌میشه خه‌وتوون.
لهجه جافی یکی از لهجه‌های گویش سورانی زبان کردی است. مردمان شهرستانهای جوانرود، روانسر، ثلاث باباجانی و بخش‌هایی از شهرستان پاوه و شهرستان سرپل ذهاب از استان کرمانشاه (ازاستان‌های غربی کشورایران) با این گویش تکلم می‌کنند.
سورانی (به سورانی: سۆرانی، به کرمانجی: Soranî) نام یکی از گویش‌ها/زبان‌های کردی می‌باشد.[۱]
سورانی در بخش میانی مناطق کردنشین ایران و هم‌چنین در نیمهٔ جنوبی کردستان عراق صحبت می‌شود. شهرهای اصلی گویشوران سورانی عبارتند از مهاباد، سقز، سنندج، سلیمانیه، اربیل و کرکوک.
اتنولوگ بزرگ‌ترین منبع اطلاعات زبان‌ها، شمار گویشوران سورانی را در سال ۲۰۰۴ میلادی جمعاً ۳٬۷۱۲٬۰۰۰ نفر برآورد می‌کند.[۲]
جمعیت گویشوران سورانی عراق ۲٫۸ میلیون نفر (۱۰٫۶ درصد جمعیت عراق) و جمعیت گویشوران بادینی (کرمانجی) عراق ۲٫۲ میلیون نفر (۸٫۴ درصد جمعیت عراق) است.[۳]
شهرستان جَوانرود" به کردی: جوانڕۆ، " Ciwanroاز شهرستانهای استان کرمانشاه در غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر جوانرود (قلعه) است.این شهر در شمال غرب استان کرمانشاه واقع شده است. آب و هوای این شهر از نوع معتدل کوهستانی بوده و از مناطق خوش آب و هوای استان کرمانشاه به شمار می‌رود. شهر جوانرود در داخل یک دره واقع شده است و کوهستانی می‌باشد به طوری که کوه شاهو به صورت دیواره‌ای در حدود 4 کیلومتری شمال آن قرار گرفته است. از مناطق تفریحی این شهر می‌توان پارک هلانیه را نام برد که در شمال این شهر واقع شده است. زبان مردم جوانرود یکی از شاخه‌های زبان کردی سورانی به اسم جافی است و مذهب مردم جوانرود سنی شافعی است. بازارچهٔ مرزی شهر اصلی ترین منبع در آمد‌های مردم این شهر است. از دیگر منابع درآمد مردم این دیار کشاورزی، دامداری و ارایه خدمات شهری است.
پیشینه
نام جوانرود ظاهراً از نام یکی از طایفه‌های ساکن در منطقه گرفته شده و احتمالاً مرکّب از کلمات فارسی «جوان» و «رود» است جوانرود درگذشته اَلانی نام داشت. نخستین بار حمداللّه مستوفی در قرن هشتم از آن نام برده و آن را قصبه‌ای معتبر با هوایی خوش و آبهای روان، دارای غلات، علفزارهای نیکو و شکارگاههای خوبِ فراوان وصف کرده است . لسترنج ، بر اساس مطالب حمداللّه مستوفی، الانی (در ضبط دیگر الابی) را از شهرهای درجه اول کردستان دانسته است در 1005 بِدلیسی آن را الان و آلانی ضبط کرده و به حکمرانی محمدبیگ اردلان (فرزند مأمون بیگ) در اوایل قرن دهم بر آنجا و نواحی پیرامونش، از جمله شهر بازار و اربیل، اشاره کرده است. در زمان شاه طهماسب اول صفوی، که کردستان میان نزدیکان سلیمان خان (والی کردستان) تقسیم شد، حکومت جاف و جوانرود به صفی‌خان میرضیاءالدینی (خواهرزاده و داماد سلیمان‌خان) واگذار گردید. پس از او فرزندش، درویش سلطان، در جوانرود، قلعه و مسجد و مدرسه و بازار بنا کرد و آنجا را رونق بخشید. به نوشته سلطانی ، نخستین بار در 1067 جوانرود را منطقه‌ای مستقل دانستند. در دوره افشاریه و تا اواخر دوره زندیه برادران و فرزندان درویش سلطان بر جاف و جوانرود حکمرانی می‌کردند. در دوره فتحعلی شاه قاجار و زمان امان‌اللّه‌خان والی کردستان از 1214 تا 1240 حکومت جاف و جوانرود به فرزند امان اللّه خان، محمدصادق خان، واگذار شد. در 1224 امان‌اللّه‌خان در کنار قصبه جوانرود و در جایی مرتفع قلعه‌ای مستحکم بنا کرد و بزرگان طوایف را در آن اسکان داد .در کنار قلعه، استخر و باغ بزرگ و چند حوض ساختند که آب آنها از کوههای جانب شرقی تأمین می‌شد. حاکمان جوانرود نیز در آنجا منزل می‌کردند و پس از مدتی، این محل به قلعه [و پس از آن به قلعه جوانرود] مشهور شد به نوشته اعتمادالسلطنه ، در دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار قلعه رو به ویرانی نهاد و میرزا نصراللّه خان از سوی دولت مأمور بنای قلعه دیگری نزدیک قلعه اولی شد. در حکمرانی دوباره امان‌اللّه‌خان (1277ـ1284) جوانرود به علی‌اکبرخان شرف‌الملک واگذار شد. فرهاد میرزا معتمدالدوله والی کردستان پس از امان‌اللّه‌خان، اورامان لُهون را ضمیمه جوانرود کرد . معتمدالدوله در 1288 درخواست عشایر جاف را، مبنی بر کوچشان از "شهرزور" در مغرب سرحد ایران به جوانرود و زُهاب، نپذیرفت. در این سال، حاکم زهاب به‌همراه ایل‌بیگی باباجانی و ایل‌بیگی جاف و عده‌ای از رؤسای عشایر جوانرود و کلهر به قلعه جوانرود حمله کردند و با گشودن قلعه و کشتن تعدادی از نزدیکان شرف‌الملک، به غارت آنجا پرداختند. در 1291 میرزاحسین‌خان سپهسالار مناطقی، از جمله جوانرود و زهاب، را برای سکونت و مراتع و مزارع عشایر جاف تعیین کرد. وقایع‌نگار کردستانی در 1309 از بلوک جوانرود، مشتمل بر یکصد آبادی، که بیشترشان دارای جنگل بوده‌اند، یاد کرده و پاوه را، در انتهای خاک جوانرود و ابتدای اورامان، از معتبرترین روستاهای آن دانسته است. قصبه جوانرود (قلعه) در وسط بلوک (از هر طرف، شش فرسنگ فاصله تا سرحد) بوده و چهار مسجد، دو خانقاه و یک حمام داشته است. علمای مشهور به صِدّیقی از این بلوک، و سکنه آن پیرو سلسله صوفیه نقشبندیه بودند. سنندجی بلوک جوانرود کردستان را دارای مناطق گرمسیر و سردسیر، بیست هزار سکنه، ایل و احشام زیاد و صنایع دستی مرغوب دانسته و نوشته که شرف‌الملک دستور تخریب قلعه را صادر کرده است. مَردوخ از بلوک جوانرود نام برده و بازیل نیکیتین (کنسول سابق روسیه در ایران از 1333 تا 1336/ 1915ـ 1918)، از "ولایت جوانرود" و سکونت عشیره جاف در آنجا یاد کرده است. از بلوک «جوانرود اورامان» در تقسیمات ولایتی کردستان نام برده است. در محل ویرانه‌های قلعه جوانرود، مسجدجامع شهر ساخته شد. جوانرود در 1328 ش دهستانی در شهرستان سنندج از استان پنجم (کرمانشاهان) بود در 1330 ش از دهستانهای بخش پاوه (در شهرستان سنندج شد (. در فهرست تقسیمات کشوری 1355 ش، بخش جوانرود به مرکزیت شهر جوانرود و مشتمل بر دهستان جوانرود، در شهرستان پاوه از استان کرمانشاه آمده است . این بخش در مرداد 1368 از پاوه جدا و شهرستان شد . در 1380 ش شهرستان جوانرود سه بخش (مرکزی، ثلاث باباجانی و روانسر) و سه شهر (جوانرود، تازه‌آباد و روانسر) داشت. در خرداد 1381 بخش ثلاث باباجانی و پس از آن، روانسر نیز از جوانرود جدا شد.