اخبار جوانرود
شهرستان جوانروداخبار جوانرود
شهرستان جوانرودآشنایی با ثلاث بابا جانی
ثَلاثِ باباجانی یکی از شهرستان‌های استان کرمانشاه ایران است. این
شهرستان، در سال ۱۳۸۱ به عنوان شهرستان شناخته شد. مرکز این شهرستان شهر
تازه‌آباد است.
ازگله دیگر شهر آن است.به سبب سکونت سه طایفه مهم باباجانی (باباجائی /
باوه‌جانی)، قبادی و ولدبیگی، نام ثلاث به این شهرستان اطلاق شده‌است.
پیشینه
در تقسیمات کشوری ۱۳۱۱ ش، نام «باباجانی کردستان» به عنوان بلوک ذکر
شده‌است. در ۱۳۳۱ خ.، «بخش ثلاث» مشتمل بر دهستان‌های باباجانی، قبادی و
ولدبیگی / سرقلعه ولدبیگی و ۱۰۸ آبادی، یکی از بخشهای شهرستان کرمانشاهان
در استان پنجم بود.
در ۱۳۵۵ خ.، بخش باباجانی به مرکزیت آبادیِ اَزْگَله در شهرستان پاوه
تشکیل شد و مشتمل بر دهستان‌های خانه‌شور، ازگله، جیگران و سرقلعه بود. در
خرداد ۱۳۸۱، به موجب تصویب‌نامه هیئت وزیران، این بخش از شهرستان جوانرود
جدا و شهرستان شد.
دهستان سرقلعه ۲۳-چفته سفلی۲۴-رویله حسن۲۵- مامیشان
تقسیمات کشوری
این شهرستان دو بخش، شش دهستان، دو شهر و ۲۵۲ روستا دارد و هم مرز با کشور عراق است. وسعت این شهرستان حدود ۵۰۰۰ کیلو متر مربع و جمعیت آن چهل و دو هزار نفر میباشد.
بخش مرکزی
دهستان خانه‌شور
دهستان دشت حر
دهستان زمکان
شهرها: تازه‌آباد
بخش ازگله
دهستان ازگله
دهستان جیگران
دهستان سرقلعه
شهرها: ازگله
منابع
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳.
باینگان
بایِنْگان:
بخش و شهری در استان کرمانشاه واز توابع شهرستان پاوه می باشد. بانگان نیز ظاهراً صورت تصحیف شده این کلمه است که گاه در منابع رسمى دیده مى‌شود.
بایَنگان یکی از شهرهای سردسیر شهرستان پاوه و اورامانات است . شهر مرزی باینگان با بیش از دو هزار نفر جمعیت در ۱۲۰کیلومتری شمالغربی کرمانشاه واقع است.
مناطق جغرافیایی:
بخش باینگان: این بخش یکى از بخشهای سه‌گانه پاوه است که از شمال به نوسود و حومه پاوه، از جنوب به جوانرود و از غرب به کشور عراق محدود مى‌گردد. قسمت زیادی از خاک این بخش را ارتفاعات فراگرفته که شامل ماکووان ، گزن، اوته، بَلْهَس، زردوئى، کله خانى، راگا، گَرمَزناب و شش دول است.
بخش باینگان در حوضه شمال غربی استان کرمانشاه قرار گرفته است و آب و هوای نیمه مرطوب دارد. اهم رودهای آن شامل سیروان، زیمکان (160 کیلومتر) که پس از پیوستن رود چم زریسک (آب زرشک) به آن به رودخانه سیروان مى‌ریزد، لِیَله (73 کیلومتر)، چَم‌ِ مرّه خیل (30 کیلومتر)، آب سفید برگ، آب خلیفه و آب لَرَن است. رودهای دودان و باینگان نیز در همین ناحیه جریان دارند.
بخش باینگان شامل 2 دهستان به نام های شیوسر و ماکوان است که این دو دهستان شامل روستاهای متعددی میباشد که آمار آنها بصورت زیر میباشد.
دهستان شیوه‌سر: که شامل روستاهای اریت، بانه وره، بله ای، ساتیاری، لاران علیا و لاران سفلی، مزیدی میرعبدلی، زرین چیا میوان
دهستان ماکوان: که شامل روستاهای تین، زردویی، سفیدآب، انجیرک باغی، دودان، سیمان، گوریگور، لشگرگاه و هرتا میباشد
گفتنى است، قرآنى که کتابت آن به حدود 300 سال پیش باز مى‌گردد، در روستای میر عبدلى، یکى از آبادیهای بخش باینگان نگهداری مى‌شود.
نواحى مختلف این بخش برای رویش انواع گیاهان دارویى و صنعتى مساعد است. در این منطقه کوهستانى جنگلهای تنک نیز دیده مى‌شود. جانوران گوناگون و پرندگان مختلفى نیز حیات وحش این ناحیه را تشکیل مى‌دهند. منطقه (بخش) باینگان در 1375 دارای 12154 نفر که شامل 4392 خانوار است که ترکیب جنسیتی جمعیت، شامل 6057 مرد و 6097 زن بوده است که در سرمشاری سال 1385 جمعیت *شهر* باینگان ۲۲۶۵ نفر اعلام شده است. نسبتهای باسوادی و شغلى در این بخش به ترتیب 62% و 7/15% گزارش شده است
درآمد:
درآمد مردم این بخش برپایه دامداری، باغداری و کارگری ساده‌است. آب باغداری بخش باینگان از رودخانه، چاههای عمیق و چشمه تأمین مى‌شود. انواع محصولات باغداری، پرورش طیور به طریق سنتى، فرآورده‌های دامى و لبنى - که جنبه صادرات نیز دارد - و صنایع دستى، از اهم تولیدات این منطقه به شمار مى‌رود. در سال 1366 این بخش دارای 1062خانوار که شامل 4925نفر عشایر کوچنده ییلاقى و 1123خانوار که شامل 8645 نفر عشایر کوچنده قشلاقى - از ایل کرد نژاد جاف - بوده است.
آیین و زبان:
اهالى باینگان از اهل سنت (شافعى) هستند و زبانشان کردی است که به لهجه جافى تکلم مى‌کنند. در خلال جنگ عراق و ایران، باینگان از جمله مناطقى بود که آسیب فراوان دید و 50% از ساختمانهای این بخش ویران شد و بیشتر روستاهای آن از سکنه تهى گردید.
اطلاعات شهری شهر باینگان:
شهرباینگان: این شهرمرکز بخش‌باینگان‌است و در 24 کیلومتری جنوب غربی پاوه، در منطقه‌ای کوهستانى، با ارتفاع 1300متر از سطح دریا، و در 35 عرض شمالى و 46 و 15 طول شرقى قرار گرفته است. شهر در منطقه پایکوهى قرار گرفته، و کوههای شاهو، راگا و ماکوان مشرف بر آن است. دره زیبای سهور در شمال شهر واقع، و شعبه‌ای از رود مرّه خیل در آن جاری است. رود چم‌مره‌خیل از جنوب باینگان مى‌گذرد و به رود مرزی سیروان مى‌ریزد. چشمه‌های دائمى چاوک و گرماب در نزدیکى شهر واقع است و مردم از آب آنها، از طریق لوله‌کشى، استفاده مى‌کنند. آب و هوای باینگان نسبتاً سرد و نیمه مرطوب است و درجه سرمای آن تا( 26- ) نیز گزارش شده، و میزان بارش سالانه تا 590 میلى‌متر به ثبت رسیده است. باینگان در اوایل دهه سال 1330 بالغ بر 538 نفر بود که در سال 1370 به 1477 نفر که شامل 298 خانوار بوده و در سال 1375 به 1866 نفر که شامل 398 خانوار بوده که ترکیب جنسیتی آن به 956 مرد و 910 زن افزایش یافت. نسبتهای باسوادی و اشتغال سال 1375 در این شهر به ترتیب حدود 9/78% و 4/24% ثبت شده است. این شهر در 1367ش 204 خانوار بهره بردار باغداری داشته است.
قدمت تاریخى شهر به دوره زندیه (1162-1209ق) باز مى‌گردد. طوایف «بادنیان‌ِ» عراق، هسته اولیه جمعیت باینگان را تشکیل مى‌داده، و شهر کنونى، ییلاق آنها محسوب مى‌شده است. به تدریج طوایفى در این محل ساکن شدند و نام آن را از بادنیان به بانیکان و سپس به باینگان تغییر دادند.
مونوگرافی شهرستان ثلاث باباجانی(1)
مونوگرافی شهرستان ثلاث باباجانی(1)
بهمن بهرامی
استان کرمانشاه از ۱۴ شهرستان تشکیل شده‌است که ثلاث باباجانی هم از جمله آنان است. مردم این استان به لهجه های مختلف از زبان کردی سخن می گویند که شامل کلهری، لکی، هورامی و جافی است. جافها عمدتا در سه شهرستان روانسر، جوانرود و ثلاث باباجانی واقع اند
البته لازم به ذکر است که شماری از آنها هم به طور پراکنده در شهرستان سرپل ذهاب و پاوه (مثلا دوریسان و بخش باینگان) و محله هایی از شهر کرمانشاه مانند دولت آباد ساکن اند.
واژة کردی جاف به معنای شجاع و دلیر است عباس عزاوی احتمال داده است که واژة جاف در عربی بر گرفته (منحوت) از جوانرود باشد. برخی جاف را برگرفته از نام جابان سردار بزرگ ایرانی و بازماندگان ایل و اردوی وی می دانند. به استناد تاریخ مسعودی (جلد 2 ص251) که در ذکر طوایف کرد از طایفة جاوانیه در ولایت جبال یاد کرده، به نظر می رسد جاف تغییریافتة جاو یا جاوان است. جافان سردار بزرگ و مشهور ایرانی بودند که شرح برخوردها و جنگ های او و افرادش را به تفصیل ابن اثیر نقل کرده است. جابان پس از جنگ های متعدد عاقبت در جنگ با اعراب کشته شد . به سبب شدت عمل و سختگیری بازماندگان ایل در مقابل قبایل عرب و دستگاه خلافت عباسی، کارگزاران عرب آنها را «جافی» نامیدند که اسم فاعل عربی است و به معنی جفا کننده و ستمکار می باشد. اعراب بر این باور بودند که اینان خشک و خشن هستند و از آیین اسلام چیزی نمی فهمند به همین خاطر آن را قبول نمی کنند به علاوه اینکه جافها به دلیل آشنایی با منطقه، اکثر حمله اعراب را دفع می کردند و آنان را شکست می دادند و با همین عنوان «جافی» که تکلم اعراب است در یادداشت های نویسندگان و مورخان ثبت شد و به مرور در عامه ایل و سران، بنا به خطاب اعراب «جاف» و «جافی» گفته شدند. در هر حال جافها اهل تسنن و پیرو مذهب شافعی هستند.
برای خواندن این بخش از مقاله در زیر کلیک کنید:
اشنای باشهرباینگان
بایِنْگان، یا بایَنگان، بخش و شهری در استان کرمانشاه واز توابع شهرستان پاوه می باشد. بانیکان نیز ظاهراً صورت تصحیف شده این کلمه است که گاه در منابع رسمى دیده مى‌شود.
بایَنگان یکی از شهرهای سردسیر شهرستان پاوه و اورامانات است . شهر مرزی باینگان با بیش از دو هزار نفر جمعیت در ۱۲۰کیلومتری شمالغربی کرمانشاه واقع است.
ادامه مطلب ...