بازیافت مواد هنر هشتم
عدم تفکیک از مبدأ و نبود مکانی مناسب جهت دفع و دفن اصولی و بهداشتی زباله ، از جمله مشکلاتی است که دامنگیر ارگانهای مربوطه و مردم شهرستان جوانرود شده است . همچنین خطراتی در نحوه حمل و دفع غیر بهداشتی این مواد بوجود آمده از جمله :
1- آلودگی آب
2- آلودگی خاک
3- آلودگی هوا
4- آلودگی تصویری
5- ازدیاد جوندگان و حشراتی مانند مگس
این خطرات بهداشتی و زیست محیطی بیماریهای مانند : وبا ، حسبه ، اسهال آمیبی ، جزام ، طاعون ، انواع مسمومیت ، سرطان ، سکته و انواع حساسیت را باعث می شود . تغییر اکوسیستم ناحیه نیز توسط این خطرات در آینده ای نزدیک کاملاً محسوس خواهد بود .
با شناخت جامع و علمی از خطرات ناشی از تولید ، دفع و دفن زباله می توان راهکارهایی برای کاهش خطرات بوجود آمده ارائه داد ابتدا لازم است که انواع مواد زائد جامد را شناخت و طبقه بندی نمود ، بعد روشهای تفکیک ، حمل ، دفع ، دفن و بازیافت زباله را بکار برد .
انواع مواد زائد جامد :
1- مواد زائد جامد شهری : پس مانده غذایی ، نان ، کاغذ ، قوطی های پلاستیکی و فلزی ، نخاله های ساختمانی ، لباس و کفش کهنه ، اجساد حیوانات مرده و . . .
2- مواد زائد جامد صنعتی : انواع زباله های حاصل از فعالیت های صنعتی و کارخانه ای شامل زباله های ویژه ، مواد پلاستیکی ، فلزی و شیمیایی
3- مواد زائد جامد کشاورزی : انواع شاخ و برگ کاه و کلش
4- مواد زائد جامد بیمارستانی : زباله های پاتولوژیکی ، آزمایشگاهی ، عفونی ، داروئی و . . .
5- مواد زائد جامد خطرناک : انواع مواد زائد منفجره ، شیمیایی ، سمی ، الکترونیکی ، رادیواکتیو و اشتعال پذیر .
با شناخت انواع مواد زائد جامد ، نوع فعالیت اقتصادی ، وجود و یا عدم وجود مراکز صنعتی ، مسائل جغرافیایی و زمین شناسی و همچنین بررسی فرهنگ مصرف مردم منطقه می توان این چنین نتیجه گیری کرد که در شهرستان جوانرود به دلیل نبود واحد های صنعتی و کارگاه های بزرگ و مراکز در مانی پیشرفته و مجهز ، بیش از 90% درصد زباله تولیدی مربوط به مواد زائد جامد شهری و روستایی است .
با پیشرفت علم و تکنولوژی و بهره گیری از فنون و علوم جدید ، نگاه بشر امروزی به زباله به عنوان یک سرمایه پنهان و سود آور تغییر یافته است تا حدی که اکنون زباله را طلای کثیف می نامند .
طبق آمار و ارقام تولید زباله در شهرستان ۶۰هزار نفری جوانرودحدود هزار تن در ماه می باشد ، که حدود 800 تن آن تلنبار و یا بصورت غیر اصولی سوزانده می شود و مابقی آن نیز جهت مصارف کارخانه جات بازیافت از آن جدا شده و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد . البته جداسازی زباله هایی مانند پلاستیک ، کاغذ ، مقوا ، قوطی های فلزی و شیشه در هنگام جمع آوری و دفع زباله انجام می گیرد .
ارائه راهکارهای علمی و دقیق همراه با سرمایه گذاری مناسب ضمن درآمد زائی و ایجاد شغل ، می تواند باعث کاهش 90 درصدی انباشت و دفن زباله و البته از بین رفتن عمده خطرات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از تولید ، حمل و دفع زباله گردد .
هرچند تا کنون مردم و ارگان های دولتی شهرستان هیچگونه اقدام مفید و سازنده ای را در این زمینه انجام نداده اند ، اما اکنون با پیشرفت علم وتوسعه صنعت بازیافت ، شناخت خطرات جبران ناپذیر زباله و عزم دولت جهت از بین بردن این معذل به جا است که از فرصت پیش آمده قبل از وقوع یک فاجعه زیست محیطی می توان نهایت بهره را برد .
راهکارها و پیشنهادات :
1- فرهنگ سازی و تشویق مردم به خرید اجناس با کیفیت ، صرفه جویی در مصرف و تفکیک زباله در مبدأ
2- حذف روشهای سنتی جمع آوری ، حمل و دفع زباله و مکانیزه کردن این روشها
3- رفع موانع پیش روی اجرای طرح های بازیافت
4- ایجاد کارخانه تولید کمپوست از زباله
بنابر این اینگونه بنظر می رسد که با جداسازی زباله های تولیدی در منزل می توان به اهدافی مانند : کاهش آلودگی آب و خاک توسط شیرابه زباله ، کاهش آلودگی هوا در اثر تولید گازهای سمی و خطرناک حاصل از زباله ، کاهش هزینه های حمل ، دفع و دفن زباله و برگشت هزینه ها به شهرداری جهت اجرای پروژه های عمرانی و شهری ، بازیافت مواد تفکیک شده مانند قوطی های فلزی ، پلاستیک ، شیشه ، کاغذ و همچنین زمینه سازی جهت سرمایه گذاری در امر بازیافت مواد زائد دست یافت .
موارد استفاده از زباله های تفکیک شده :
1- تولید گاز ، برق و کود ( کمپوست ) از زباله های فساد پذیر و آلی
2- بازیافت زباله های فلزی و پلاستیکی و استفاده مجدد از آنها
3- بازیافت زباله های کاغذی و مقوا
4- بازیافت تایر اتومبیل
5- بازیافت شیشه