منطقه هورامان

منطقه هورامان ناحیه ای کوهستانی واقع در استانهای کرمانشاه و کردستان می باشد و حدود جغرافیائی آن به قرار زیر است از شمال به مریوان، از جنوب به شهرستان جوانرود ،از غرب به کشور عراق و از شرق به ارتفاعات شاهو. بخش اعظم هورامان در استان کرمانشاه واقع شده فعلا از نظر تقسیمات کشوری در محدود شهرستان پاوه قرار دارد. آنچه که در این نوشته مورد اشاره قرار می‌گیرد، عموماً محدوده واقع در شهرستان پاوه می باشد. در مورد کلمه هورامانAwramanو  وجه تسمیه آن نظرات گوناگون وجود دارد ، اما به نظر می رسد که اصل آن از کلمه هورامان به معنی بر افراشته و بلند باشد. منطقه هورامان به طور متوسط در ارتفاع 1600متری از سطح دریا قرار داشته و شهر پاوه حدود 1700 متر ارتفاع دارد. شهرستان پاوه یکی از شهرستانهای تابعه استان کرمانشاه می باشد که طبق آخرین سرشماری جمعیتی حدود 70 هزار نفر دارد. شهر پاوه که اکنون در مرکزیت منطقه هورامان قراردارد، در حدود 125 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه واقع شده است. این شهرستان دارای 3 بخش نوسود، باینگان و مرکزی و چندین دهستان است. تا اواخر دهه1330 شهرستان پاوه تابع استان کردستان بوده و از آن تاریخ تاکنون در محدوده استان کرمانشاه قرار گرفته است. بخش مهمی از این شهرستان یعنی جوانرود در سال 1369 به صورت شهرستان مستقلی از آن جدا شد. ناحیه هورامان یکی از نواحی تاریخی است و محل جنگهای متعددی میان نیروهای متخاصم از جمله در حمله اسکندر و جنگهای سپاه اسلام و ساسانیان بوده است. هنوز آثاری تاریخی همچون مقبره پیرشالیار و بقایای آتشکده آتشگاه و مقبره سید عبیدالله معروف به کوسه هجیج در این ناحیه مشاهده می‌شوند.

اورامان سرزمین ادبیات نانوشته

اورامان سرزمین ادبیات نانوشته

سنندج  خبرنگار آفرینش منطقه هورامان ناحیه ای کوهستانی واقع در استان های کرمانشاه و کردستان می باشد و از شمال به مریوان ، از جنوب به شهرستان جوانرود ، از غرب به کشور عراق و از شرق به ارتفاعات شاهو مرتبط است . بخش اعظم هورامان در استان کرمانشاه واقع شده و از نظر تقسیمات کشوری در محدوده شهرستان پاوه قرار دارد . آنچه که در این نوشته مورد اشاره قرار می گیرد ، عموما محدوده واقع در پاوه می باشد .

اشاره ای کوتاه بر آداب و رسوم مذهبی یارسانیان در دالاهو

فرهنگ و آداب و رسوم مذهبی پیروان یارسان در شمال دالاهو 

یارسانیان که مردمانی بسار خونگرم و بی آلایش هستند عمدتا از طایفه قلخانی و در دالاهو ساکن اند. 

جغرافیای قلخانی در شمال دالاهو : ابتدا مایلم درباره خود کوه دالاهو توضیح دهم ، دالاهو از سلسله جبال زاگرس میباشد و ارتفاع آن 2640 متر میباشد و در قلل کوه دارای یخچالهای طبیعی و دایمی می باشدو رودخانه چمزریسک هم از این کوه سرچشمه می گیرد.اما مردم قلخانی در شمال دالاهو از شرق به روانسر، از غرب به سرپل ذهاب ، از شمال به شهر ثلاث باباجانی و از جنوب به شهرستان دالاهو محدود است.مردم شمال دالاهو از لحاظ تقسیمات شهرستانی جزو شهرستان ثلاث باباجانی می باشند . در محدوده ثلاث باباجانی تا اطراف رودخانه زمکان  و کانی دانیال و ازگله امتداد دارند.

وجه تسمیه : طایفه قلخانی اسپری

طایفه قلخانی اسپری :

وجه تسمیه :

    (قلخان) در کردی به سپر جنگی اطلاق می‌شود ، چون سران این طایفه (علی و عالی) در درگیری‌ها با قشون عثمانی و متجاوزان مرزی از سپر (قلخان) ، با چالاکی و مهارت رزمی استفاده می‌کرده‌اند ؛ به "علی قلخان" شهرتی یافته‌اند، به همین مناسبت افراد طایفه و تحت امر آنها را "قلخانی" گفته‌اند و بازماندگان "علی قلخان" نام خانوادگی "اسپری" (سپری= قلخانی) برگزیده‌اند .

پاوه

پاوه ، شهرستان و شهری در استان کرمانشاه .

1) شهرستان پاوه (جمعیت طبق سرشماری 1375ش ، 918 ، 61 تن ). در شمال غربی استان کرمانشاه قرار دارد. از شمال و مشرق به شهرستانهای مریوان و کامیاران (در استان کردستان )، از جنوب به شهرستان جوانرود (در استان کرمانشاه ) و از مغرب به مرز عراق محدود می شود. مشتمل است بر سه بخشِ مرکزی ، باینگان و نوسود، هفت دهستان و چهار شهر.